Langeland
Het gebied het 'Langeland', of 'Lange Land', lag tussen de Vaart en de Westzijde en het Stuurmanspad en het Zonnewijzerspad.
Kent u het Langeland?
We weten vanuit het verleden dat de paden ontstonden vanuit de hoofdwegen het land in. Meestal omdat daar een molen of een bedrijfje stond waar het pad naartoe leidde. Tussen de Vaart en de Westzijde en het Stuurmanspad en het Zonnewijzerspad lag een gebied dat het Langeland of Lange Land werd genoemd. Nog geen pad of straat.
Dit is een kaart van Oud West van 1894. Links (blauw) loopt de Vaart en rechts (geel) loopt de Westzijde. Het gebied bij de blauwe pijl, tussen het Stuurmanspad en het Hollandsche Pad is het Langeland. Het blauw boven is de Papenpadsloot.
Het is een gebied waar alleen molens staan. Op de foto van rond 1896 staan ze nog in het veld. Met de komst van bebouwing is hun lot beslecht.
Het Langeland (omgeving Langestraat) anno 1896. Tussen het Zonnewijzerspad en het Stuurmanspad. V.l.n.r. molens De Wildeboer, gesloopt 1911, De Bonte Arend, gesloopt 1906, Abrahams Offerande, gesloopt 1897 en De Ooievaar, gesloopt 1898.
Rond 1895 begint de gemeente te denken aan nieuw terrein om voor de Reinigingsdienst op het Lange Land te vestigen. Het ligt voldoende ver van de openbare weg, genoeg afstand tot het Volkspark. Bezwaren komen van de zijde van mensen die menen dat bij uitbreiding van de gemeente dit gebied zeer geschikt zou zijn om arbeiderswoningen te bouwen. De Reinigingsdienst komt dus niet op die plek.
Arbeiderswoningen
Het bouwen van arbeiderswoningen begint vanaf 1896 goed te lopen als er twee woningen gebouwd worden. Het volgend jaar 1897 komt de bouw pas goed op gang. Zo wordt er in dat jaar met de bouw van 66 woningen gestart. Woningbouwverenigingen zijn er nog niet zodat het gaat om particuliere bouw. Nog in 1896 gaat de gemeente akkoord met het verzoek van de heer H.L. Balke uit Amsterdam om een straat te mogen aanleggen. Aangezien het voorstel aan alle eisen voldoet krijgt hij de toestemming voor een straataanleg van 215 meter met bebouwing aan beide zijden.
Naam
In november 1896 sturen Burgemeester en Wethouders de raad een voorstel voor de benaming van een straat die begint aan de Westzijde, tussen het Zonnewijzerspad en Stuurmanspad en die loopt in westelijke richting. De naam die men voorstelt is “Langeland”. De voorzitter meent dat het een goed gekozen naam is die de oude toestand weergeeft. En hij denkt dat het grote publiek toch zal vasthouden aan ‘Langeland’ omdat het nu eenmaal bekend is. Raadslid Avis merkt op dat het begrip ‘land’ met een dubbele bebouwing in de straat in feite geheel verloren gaat. B&W zijn bereid het voorstel van de heer Kluyver over te nemen en de straat te noemen “Langestraat’. En zo wordt besloten. Na de Langestraat worden daarna ook de Ooievaarstraat en de Valkstraat in het gebied gebouwd.
Illustraties: Gemeentearchief Zaanstad
